«Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ διήρχετο ὃ Ἰησοῦς τὴν Ἱεριχῶ· καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι καλούμενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἢν ἀρχιτελώνης, καὶ οὗτος ἢν πλούσιος, καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν τίς ἐστι, καὶ οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἤν. Καὶ προδραμὼν ἔμπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκοκομορέαν, ἵνα ἴδῃ αὐτόν, ὅτι δι’ ἐκείνης ἤμελλε διέρχεσθαι. Καὶ μόλις ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον, ἀναβλέψας ὃ Ἰησοῦς εἶδεν αὐτὸν καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· Ζακχαῖε, σπεύσας καταβῆθι· σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ μὲ μείναι. Καὶ σπεύσας κατέβη, καὶ ὑπεδέξατο αὐτὸν χαίρων.
Καὶ ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον λέγοντες ὅτι παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλύσαι. Σταθεὶς δὲ Ζακχαῖος εἶπε πρὸς τὸν Κύριον· Ἰδοὺ τὰ ἤμιση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς καὶ εἴ τινος τὶ ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι εἰς τετραπλοῦν. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς ὅτι σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο, καθότι καὶ αὐτὸς υἱὸς Ἀβραάμ ἐστιν. Ἦλθε γὰρ ὃ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητήσαι καὶ σώσαι τὸ ἀπολωλός».
Νεοελληνική απόδοση
Εκείνο τον καιρό περνούσε ο Ιησούς μέσα από την Ιεριχώ. Και να ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ζακχαίο και αυτός ήταν αρχιτελώνης και επομένως πλούσιος. Και ζητούσε να δει τον Ιησού ποιος είναι και δεν μπορούσε, εξαιτίας του κόσμου και επειδή ήταν μικρόσωμος. Έτρεξε λοιπόν μπροστά και ανέβηκε σε μια συκομουριά για να τον δει, γιατί από κει θα περνούσε. Και μόλις ήλθε σε κείνο το μέρος, σήκωσε τα μάτια του ο Ιησούς και τον είδε και του είπε· Ζακχαίε, κατέβα γρήγορα, γιατί σήμερα πρέπει να μείνω στο σπίτι σου. Και ο Ζακχαίος κατέβηκε αμέσως και υποδέχτηκε τον Ιησού με χαρά.
Όλοι τότε που το είδαν τούτο εγόγγυζαν και έλεγαν πως μπήκε να φιλοξενηθεί στο σπίτι ενός αμαρτωλού ανθρώπου. Ο Ζακχαίος όμως στάθηκε μπροστά στον Ιησού και του είπε· Να τα μισά από τα υπάρχοντα μου, Κύριε, τα δίνω στους φτωχούς· και αν τύχει και έκλεψα κανενός του το δίνω πίσω τετραπλάσιο. Τότε του είπε ο Ιησούς· Σήμερα έγινε σωτηρία σε τούτο το σπίτι, γιατί και αυτός είναι παιδί του Αβραάμ. Γιατί ο υιός του ανθρώπου ήλθε για να ψάξει να βρει και να σώσει τους χαμένους.
Ερμηνεία, αρχιμ. Καλλινίκου Νικολάου, ιεροκήρυκος Ι. Μητροπόλεως Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού
Το σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα είναι ένα από εκείνα που μας προετοιμάζουν για την Αγία και μεγάλη τεσσαρακοστή. Συμπίπτει με την περίοδο αμέσως πριν την αρχή του Τριωδίου, που αρχίζει με τη Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου. Όλα μας προετοιμάζουν, μας ανεβάζουν σαν τα σκαλοπάτια εκεί που θα συναντήσουμε την πιο σπουδαία πραγματικότητα της ιστορίας, το πιο μεγάλο της γεγονός: την Ανάσταση του κυρίου Ιησού Χριστού.
Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας σε δύο σημεία της σημερινής περικοπής.
Ο Ζακχαίος ήταν χαμηλός και όμως ήθελε να δει το Χριστό. Σκαρφάλωσε έτσι πάνω σε ένα δέντρο (συκομουριά) για να μπορέσει να τον δει πάνω από τα κεφάλια του πλήθους, για να τον συναντήσει πρόσωπο προς πρόσωπο. Αυτό είναι περιστατικό της ζωής του Χριστού ταυτόχρονα όμως και μια διδακτική εικόνα, ή οποία μπορεί να μας αποβεί διδακτική. Όλοι είμαστε χαμηλοί, όχι μόνο σωματικά αλλά και πνευματικά , από κάθε άποψη, οι καρδιές μας είναι πολύ μικρές, το μυαλό μας πολύ στενό. Αν ποθούμε να συναντήσουμε τον Χριστό και να τον δούμε όπως είναι, δεν αρκεί μόνο το να προσπαθήσουμε θα πρέπει να ανεβούμε σε ένα ύψωμα, να επωφεληθούμε από ένα ύψος που δε μας ανήκει ώστε να μπορέσουμε να δούμε αυτό που διαφορετικά ούτε θα βλέπουμε, ούτε θα καταλαβαίνουμε. Το ύψωμα αυτό το οποίο είναι φαινομενικά τόσο ταπεινό και συνηθισμένο ήταν το δέντρο το οποίο σκαρφάλωσε ο Ζακχαίος, είναι η Εκκλησία. Η Εκκλησία με ολόκληρη την εμπειρία της, τη διδασκαλία της, οι οποίες εκφράζονται όχι μόνο λεκτικά με τα δόγματα αλλά και με όλους τους τρόπους με τους οποίους η Εκκλησία ζει.
Ο Ζακχαίος ίσως τελικά αν δεν έκανε αυτό που έκανε, θα μπορούσε να εμποδιζόταν από την υπερηφάνεια, τη ματαιοδοξία, θα μπορούσε να βασιζόταν στις δικές του ικανότητες, θα μπορούσε να νομίσει, όπως πολλοί το έκαναν, το κάνουν και θα το κάνουν, πως δε χρειάζεται τα ταπεινά μέσα που του προσφέρονται διότι μπορεί από μόνος του να πετάξει στα ύψη. Ο Ζακχαίος όμως δε νικήθηκε από τη ματαιοδοξία και την υπερηφάνεια, διότι κάτι είχε συμβεί μέσα του, όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε στο τέλος του αναγνώσματος. Είχε πια ωριμάσει και όπως ο καθένας γνωρίζει, όταν έρθει η στιγμή της ωριμότητας είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε όχι μόνο τα σχόλια και το μίσος και την αντίθεση αλλά είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε ακόμη και τη γελοιοποίηση του να είμαστε όπως κανείς άλλος γύρω μας να συμπεριφερθούμε με τρόπο που να φαίνεται παράλογος στο συνηθισμένο μας περιβάλλον. Αυτός ο άνθρωπος είχε θέση ανάλογη ενός σημερινού διευθυντή Τράπεζας και όμως δεν φοβήθηκε και δεν ντράπηκε για όλη τη φαιδρότητα που προκάλεσε στο πλήθος διότι είχε προετοιμαστεί να προχωρήσει παραπέρα.
Ο Ζακχαίος ήθελε τόσο πολύ να συναντήσει το Χριστό που δεν νοιαζόταν για το τι θα νομίσουν εκείνοι που δεν είχαν φτάσει στο στάδιο του δικού του πόθου για την αιωνιότητα. Και ο Χριστός είδε εκείνον μόνο μέσα στο πλήθος διότι εκείνος ήταν ο μόνος που είχε υπερνικήσει τη ματαιοδοξία και την υπερηφάνεια για να τον συναντήσει. Ο λόγος που τα κατάφερε να τις υπερνικήσει είναι το ότι, όπως βλέπουμε στα τελευταία λόγια του Ευαγγελίου, ήταν έτοιμος να διορθώσει ολόκληρη τη ζωή του για να γίνει άξιος του επισκέπτη που είχε μπει στο σπίτι του.
Τι μας διδάσκει η περίπτωση του Ζακχαίου;
Μας μαθαίνει πως είμαστε όλοι πολύ χαμηλοί και όμως προτιμούμε να στεκόμαστε στην υπερηφάνεια , τη ματαιοδοξία μας παρά να εκμεταλλευθούμε την εμπειρία της Εκκλησίας για πράγματα τα οποία δεν μπορούμε να καταλάβουμε, πράγματα που φαίνονται πολύ ταπεινά πολύ απομακρυσμένα από το μεγαλείο το οποίο επιζητούμε. Εμείς ζητούμε να προσθέσουμε ύψος στο χαμηλό μας ανάστημα, ενώ θα έπρεπε να ζητούμε τη σωτηρία ή οποία είναι δυνατόν να μας βρει όπου και αν είμαστε. Μας εμποδίζουν η ματαιοδοξία ή και η υπερηφάνεια, δεν πρέπει να μάθουμε να τις υπερνικούμε; Η ματαιοδοξία και η υπερηφάνεια νικιούνται μόνο όταν τις εκθέσουμε και τις μισήσουμε.
Αν τέλος θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς σε αυτό τον πόθο για το Θεό, πρέπει να είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε κάτι. Ο Ζακχαίος υποσχέθηκε να διορθώσει ολόκληρη τη ζωή του. Εμείς είμαστε διατεθειμένοι να βάλουμε τη ζωή μας κάτω από την κρίση του Θεού, να την διορθώσουμε, να δεχθούμε τον εξευτελισμό ο οποίος θα μας οδηγήσει στην ταπείνωση, να αναγνωρίσουμε πόσο χαμηλοί είμαστε πνευματικά, διανοητικά και συναισθηματικά και να εκμεταλλευθούμε τη βοήθεια, την οποία μας προσφέρει η Σοφία των αιώνων, Σοφία η οποία έχει οδηγήσει εκατομμύρια ανθρώπων στη βασιλεία του Θεού.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου