Ἐξῆλθεν ὁ σπειρῶν τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ. Καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ὁ μὲν ἔπεσε παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ κατεπατήθη, καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατέφαγεν αὐτό· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐπὶ τὴν πέτραν, καὶ φυὲν ἐξηράνθη διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἰκμάδα· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθοι ἀπέπνιξαν αὐτὸ καὶ ἕτερον ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν, καὶ φυὲν ἐποίησε καρπὸν ἑκατονταπλασίονα. Ταῦτα λέγων ἐφώνει· ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω. Ἐπηρώτων δὲ αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες· τὶς εἴη ἡ παραβολὴ αὐτή. Ὁ δὲ εἶπεν ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τοῖς δὲ λοιποῖς ἐν παραβολαῖς, ἵνα βλέποντες μὴ βλέπωσι καὶ ἀκούοντες μὴ συνιῶσιν. Ἐστὶ δὲ αὔτη ἡ παραβολή· ὁ σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ- οἱ δὲ παρὰ τὴν ὁδόν εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, εἶτα ἔρχεται ὁ διάβολος καὶ αἵρει τὸν λόγον πὸ τῆς καρδίας αὐτῶν, ἵνα μὴ πιστεύσαντες σωθῶσιν. Οἱ δὲ ἐπὶ τῆς πέτρας οἱ ὅταν ἀκούσωσι, μετὰ χαρὰς δέχονται τὸν λόγον, καὶ οὔτοι ῥίζαν οὐκ ἐχουσιν, οἱ πρὸς καιρὸν πιστεύουσι καὶ ἐν καιρῷ πειρασμοῦ ἀφίστανται. Τὸ δὲ εἰς τάς ἀκάνθας πεσόν, οὔτοι εἰσὶν οἱ ἀκούσαντες, καὶ ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται καὶ οὐ τελεσφορούσι.Τὸ δὲ ἐν τῇ καλῇ γῆ, οὔτοι εἰσὶν οἵτινες ἐν καρδίᾳ καλῇ καὶ ἀγαθὴ ἀκούσαντες τὸν λόγον κατέχουσι καὶ καρποφορούσιν ἐν ὑπομονῇ. Καὶ ταῦτα λέγων ἐφώνει· ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω».
Νεοελληνική απόδοση
Βγήκε ο γεωργός για να σπείρει το σπόρο του. Και κει που αυτός έσπερνε, άλλα σπειριά πέσανε πάνω στο δρόμο και καταπατήθηκαν από τους διαβάτες και τα έφαγαν τα πουλιά του ουρανού· κι άλλα σπειριά πέσανε πάνω στις πέτρες και μόλις φύτρωσαν ξεράθηκαν, γιατί εκεί δεν είχε δροσιά· κι άλλα σπειριά πέσανε στα αγκάθια και τ' αγκάθια φύτρωσαν μαζί τους και τα έπνιξαν κι άλλα σπειριά πέσανε στην καλή γη και φύτρωσαν κι έδωκαν καρπό το ένα εκατό. Κι επάνω σε τούτα ρωτούσαν οι μαθητές τον Κύριο κι έλεγαν τι να εννοεί αυτή η παραβολή; Κι εκείνος είπε· Σε σας είναι δοσμένο να μάθετε τα μυστήρια της βασιλείας του Θεού, ενώ στους άλλους η διδασκαλία γίνεται με παραβολές, για να κοιτά ζουν και να μη βλέπουν και να ακούν και να μη καταλαβαίνουν. Κι ακούστε τώρα εσείς τι εννοεί η παραβολή. Ο σπόρος είναι ο λόγος του Θεού. Και δρόμος, όπου πάνω σ' αυτόν έπεσε ο σπόρος, είναι εκείνοι που άκουσαν, ύστερα έρχεται ο διάβολος και παίρνει το λόγο απ ο την καρδιά τους, για να μη πιστέψουν και σωθούν. Και πέτρες, όπου πάνω σ' αυτές έπεσε ο σπόρος, είναι εκείνοι που όταν ακούσουν, δέχονται το λόγο με χαρά, αλλά αυτοί δεν έχουν βάθος για να ριζώσει ο λόγος· πιστεύουν προς ώρας και στον καιρό του πειρασμού τα παρατούν και φεύγουν. Κι αγκάθια, όπου σ' αυτά έπεσε ο σπόρος είναι αυτοί που άκουσαν το λόγο, αλλά πνίγονται απ ο τις μέριμνες του πλούτου και τις ηδονές του βίου και δεν κάνουν προκοπή. Και καλή γη, όπου μέσα της έπεσε ο σπόρος, είναι αυτοί, που άκουσαν το λόγο, τον φυλάγουν σε καλή και αγαθή καρδιά και καρποφορούν με υπομονή. Λέγοντας αυτά, τόνιζε· όποιος έχει αυτιά για να ακούει, ας ακούει.
Ερμηνεία
Για το λόγο του Θεού ομιλεί στη σημερινή παραβολή του ο Κύριος. Εννοεί το κήρυγμα, τη διδασκαλία του Ευαγγελίου. Την αλήθεια που μας φανέρωσε ο Θεός διά του Λόγου του Ιησού Χριστού. Βέβαια η αποκάλυψη του Τριαδικού Θεού εν Χριστώ δεν περιορίζεται μόνο στο προφορικό κήρυγμα - διδασκαλία. Πραγματοποιήθηκε με όλη την παρουσία του Χριστού μας στον κόσμο. Ο Χριστός μας αποκάλυψε την θεία αλήθεια όχι μόνο με το λόγο του, αλλά με όλη την ύπαρξή Του. Δίδασκε περισσότερο με την παρουσία του παρά με τη φωνή του. Ήταν μια αδιάκοπη ακτινοβολία αλήθειας, και σαν «διδάσκαλος» μοναδικός και «καθηγητής» και σαν «σιωπώσα παραίνεσις» για να θυμηθούμε έναν Αγιοπατερικό λόγο. Με το λόγο του Χριστού, το λόγο του Θεού, ζει και πορεύεται στον κόσμο η Εκκλησία. Ουσιαστικό στοιχείο της ζωής της Εκκλησίας είναι το θείο κήρυγμα, θεμέλιο της υπάρξεώς της και της ιεραποστολικής μαρτυρίας της. Η «διακονία τοῦ λόγου» πορεύεται πάντα παράλληλα με τη λατρεία και την κοινωνική διακονία της Εκκλησίας. Το άπλωμα, όμως, της Εκκλησίας στον κόσμο, η ιεραποστολική της διακονία, γίνεται με το κήρυγμα, τη σπορά του Λόγου - Χριστού της.
Ευστοχότατα , όμως παρομοιάζεται από τον Κύριο μας ο λόγος του με σπόρο. Γιατί υπάρχουν ανάμεσα στα δύο αυτά, φαινομενικά άσχετα, μεγέθη, πολλές και σημαντικές αναλογίες. Ο σπόρος εξωτερικά είναι μικρός και ασήμαντος. Κανείς δεν τον υπολογίζει. Εσωτερικά όμως κρύβει ανυπολόγιστες δυνάμεις, που υπό ορισμένες προϋποθέσεις εκδηλώνονται. Το ίδιο και ο θείος λόγος. Εξωτερικά φαίνεται φτωχός, γιατί δεν θηρεύει την δόξα και τον έπαινο των ανθρώπων. Είναι απλός και απέριττος, ξένος προς τις μεγαλοστομίες των ρητόρων του κόσμου και τα σοφιστικά πυροτεχνήματα τους. Κυλά σαν το ήσυχο ρυάκι. Μέσα του όμως κρύβει όλη τη θεία παντοδυναμία. Είναι η προσφορά του παραδείγματος. Αποτελεί την παρουσίαση του Παραδείσου, της αιωνιότητας στην ανθρωπότητα . Γιατί μέσα στο λόγο του Θεού κρύβεται ο ίδιος ο Θεός, που αναγεννά, σώζει και Θεώνει τον άνθρωπο. Γι αυτό έχει τη δύναμη να θαυματουργεί, να συνεγείρει συνειδήσεις, να ανασταίνει πνευματικά νεκρούς, να μεταμορφώνει κατά Χριστόν και να εντάσσει στη Βασιλεία του Θεού. Αρκεί ο σπόρος του θείου λόγου να βρει τρόπο να φυτρώσει μέσα στον άνθρωπο. Γιατί αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα .
Ο Κύριος μας μιλάει σήμερα για τις περιπέτειες του «σπόρου» την ανταπόκριση που βρίσκει ο λόγος Του στις καρδιές μας. Μόνο ένα μέρος του βρίσκει κατάλληλες συνθήκες για να βλαστήσει και να καρποφορήσει. Δεν είναι αισιόδοξη η διαπίστωση αυτή, που γίνεται από την αυθεντικότερη πηγή, τον ίδιο τον αιώνιο σπορέα του θείου λόγου του. Μόνο ο Θεάνθρωπος Κύριος μας μπορούσε να δει με τόσο ρεαλισμό τη σπορά αυτή του λόγου Του. Ήθελε, όμως, να κρατά προσγειωμένους τους μαθητές Του. Να τους βοηθήσει να μην βρεθούν «πρό ἐκπλήξεων», όταν θα έβλεπαν αργότερα να μιλούν πολλές φορές «εἰς ὦτα μή ἀκουόντων», ή να προσφέρουν την αιώνια αλήθεια και όχι μόνο να μην γίνονται δεκτοί, αλλά να φυλακίζονται γι αυτό και να διώκονται. Το πρόβλημα λοιπόν είναι, πως θα φυτρώσει ο θείος λόγος, κάτι που και σήμερα απασχολεί εντονότατα την Εκκλησία. Γίνεται και σήμερα λόγος για «μικρή ἀποτελεσματικότητα καί ἀπήχηση τοῦ κηρύγματος». Βέβαια φαινομενικά, γιατί ουσιαστικά δεν έπαυσε ποτέ να θαυματουργεί- καρποφορεί ο θείος λόγος. Εδώ όμως η αναφορά γίνεται στα φαινόμενα και στο πλάτος, όχι στο βάθος. Πολλοί είναι εκείνοι, που ομιλούν ακόμη και για «χρεοκοπία» της Κηρυκτικής διακονίας. Άλλοι όμως βρίσκουν το κήρυγμα μας πεπαλαιωμένο και ζητούν αναμόρφωση και ανακαίνιση, που ο καθένας όμως την καταλαβαίνει με τα δικά του μέτρα, στις δικές του εσωτερικές προϋποθέσεις. Εδώ, έτσι, συναντά κανείς τις μεγαλύτερες αντιφάσεις. Άλλοι θέλουν περισσότερο Ελεγκτικό κήρυγμα, περισσότερο πολεμικό και ενθουσιαστικό. Άλλοι επιζητούν «μοντέρνο» κήρυγμα, και εννοούν κήρυγμα στοχαστικό- φιλοσοφικό, γεμάτο διανόηση και βάθος, κοινώς διανοουμενίστικο. Άλλοι πάλι θέλουν το κήρυγμα να είναι απαλλαγμένο από δογματικές και θεωρητικές πτήσεις, πλούσιο σε κοινωνικό στοιχείο, μια αδιάκοπη κοινωνική μαρτυρία.
Βέβαια δεν είναι ο χώρος εδώ κατάλληλος, για να αναπτυχθεί το πρόβλημα της ανανεώσεως του κηρύγματός μας. Στόχος μας είναι να συνδέσουμε την αλήθεια, που πάνω στο πρόβλημα αυτό μας προσφέρει το Ευαγγέλιο. Γιατί υπάρχει τελεσίδικη απάντηση στο πρόβλημα μας. Ο Χριστός μας σήμερα δεν θέτει πρόβλημα ανανεώσεως ή εκσυγχρονισμού του κηρύγματος μας. Γιατί αυτός ομιλεί για το δικό του κήρυγμα, που είναι πάντα νέο και σύγχρονο. Βέβαια είναι αναγκαίο τα εξωτερικά μορφολογικά μέσα του κηρύγματος μας ,να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις κάθε κοινωνίας και εποχής. Αυτό τουλάχιστον μας παρέδωσαν οι Άγιοι πατέρες μας, που δεν διστάζουν πάντα να δανείζονται το όργανο - τρόπο εκφράσεως, τη γλώσσα της εποχής τους. Εδώ όμως αναφερόμαστε στην ουσία του κηρύγματος της Εκκλησίας μας. Η αποτελεσματικότητα του, και σήμερα και πάντα, θα ακολουθεί το νόμο, που προσδιόρισε ο Χριστός μας και που εκφράζεται με την σχέση: «Λόγος Θεοῦ»-«γῆ ἀγαθή».
Η Εκκλησία προσφέρει αδιάκοπα στον κόσμο την ίδια λυτρωτική αλήθεια, όπως μια πηγή πάντα με το ίδιο νερό της χορταίνει την ανθρώπινη δίψα. Το κήρυγμα μας είναι πάντα νέο, όταν συνεχίζει να είναι «λόγος Θεοῦ». Όταν δηλαδή προσφέρει τον ίδιο Χριστό, την ίδια αλήθεια, αδιάφορο αν θέλει να την ακούσει ο κόσμος. Όταν το κήρυγμα μας είναι ‘’λόγος Θεού’’, δεν τίθεται ζήτημα ανανεώσεως του, διότι μένει πάντα νέο, όπως ο Χριστός είναι «χθές καί σήμερον ὁ αὐτός καί εἰς τούς αἰώνας». Άλλωστε, όπως ο Χριστός, έτσι και το κήρυγμα μας δεν έχει σκοπό απλώς να τέρψει την ανθρώπινη ακοή να μεταδώσει γνώσεις ή να γοητεύσει με τις στοχαστικές του αναζητήσεις. Ζητά και θα ζητά πάντα να καλέσει τον άνθρωπο στην εν Χριστώ σωτηρία, ξυπνώντας μέσα του τον πόθο της σωτηρίας. Χρειάζεται όμως και κάτι άλλο, πιο ουσιαστικό, για να έχει αποτελεσματικότητα η κηρυκτική μας μαρτυρία. Να βρει την <<γῆ τήν ἀγαθή>>. Το καλλιεργημένο χωράφι από το χέρι του Θεού και την ανθρώπινη θέληση, που ειλικρινά θα αναζητά την θεία αλήθεια, όπως ο Φίλιππος με τον Ναθαναήλ. Τότε μόνο ο σπόρος του Θεού φυτρώνει και καρποφορεί, με εκπληκτικά μάλιστα αποτελέσματα. Όταν το κήρυγμά μας είναι ο «λόγος τοῦ Θεοῦ» και πέσει στη «γῆ τήν ἀγαθή». Τότε έχει αποτελεσματικότητα η προσφορά του. ΑΜΗΝ
Αρχιμ. Καλλινίκου Νικολάου, ιεροκήρυκος Ι. Μητροπόλεως Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου